IES nº 1 de Ordes (Ordes, A Coruña)

Despois de décadas traballando para descubrir novos planetas atopouse unha exolúa. É do tamaño de neptuno e orbita a un gran planeta gaseoso.

Logo dos últimos anos apareceron moitos exoplanetas e xa hai uns 3800 na lista según o que di a NASA. Pero o que se preguntan é; se hai exoplanetas, por que non iba a haber exolúas? Se so Xúpiter ten arredor de 79 lúas e sumando todas as do Sistema Solar son arredor de 200. Polo que, por que non iba haber satélites arredor de algún exoplaneta, se destes hai case 4000 na lista da NASA?

Os científicos din que hai grandes posibilidades de que existan, pero o problema é que os exoplanetas xa están demasiado lonxe como para canto poder chegar a estas lúas. Por iso a presentación da posibilidade de que esta fose a primeira exolúa, atraeu moito a atención de todos os científicos. Según explican os seus descubridores explican na revista Science Advances que a puideron indetificar polo seu gran tamaño (ten un diámetro case tan grande como Neptuno, 2700 km) e orbita arredor dun exoplaneta gaseoso do tamaño de Xúpiter (chamado Kepler 1625b dun diámetro de 142984 km). No noso sistema non existen lúas así de grandes, esta atópase a 8000 anos luz.

Foron Alex Teachey e David Kipping, uns investigadores da Universidade de Columbia (EEUU), os que confirmaron a exitencia desta lúa; analizaron os datos de 284 planetas descubertos polo telescopio Kepler, diseñado para encontrar mundos fora do Sistema Solar. Todos os planetas tiñan a particularidade de que tardaban máis de 30 días en dar unha volta á súa estrela, polo que deduciron que tiña unha orbita grande. Logo mediron a disminución no brillo da estrela que se produce cando o planeta pasa por diante da estrela e viron que o Kepler 1625b  presentaba anomalías.

Isto serviulle para dispoñer dun telescopio moito mellor (o Hubble) que lles puido proporcionar datos catro veces máis precisos que co telesccopio Kepler. Estiveron observando o planeta por 19 horas (que foi o que durou o seu tránsito diante da estrela) ademáis de tres horas posteriores,; o Hubble detecta logo un descendo no brillo da estrela máis corto e pequeno, o que tería sentido ca existencia dunha lúa que orbitara nese planeta, según dixeron os astrónomos. Logo dunhas 40 horas xa se lles acabara o tempo de utilizar este telescopio, polo que non puideron acabar de medir o tránsito completo da lúa.

Por iso os descubridores aínda son cautos sobre os resultados xa que, aínda que cren que están ante a primeira exolúa observada, pero precisan máis observacións para confirmalo. “Estamos deseando someternos aos exames de recoñecemento e averiguación exacta disto, da comunidade astronómica e esperamos todo tipo de reaccións dos nosos colegas, dende a emoción ata o exesticismo que é algo fantástico porque é parte do proceso científico” comenta Alex Teachey.

“En Maio do 2019 volveremos a observar o tránsito dese exoplaneta. Como é moi largo, xa que dura 19 horas, é imposible observalo nun evento completo cun único telescopio terrestre asique necesítase un telescopio espacial. O Spitzer podería ser unha boa opción, pero o Hubble é mellor para conseguir, así que queremos que nos den máis tempo para observalo” explica. (Os astrónomos teñen os ollos postos nun novo telescopio pero o seu lanzamento vai a ser posposto ata o 2021)

Para Guillem Anglada (astrofísico español), un dos maiores expertos mundiales en exoplanetas comentou que: “A cautela dos autores está xustificada xa que, aínda que o traballo é sólido, a detección non é de todo clara e agora mesmo é o que mellor poden facer e como eles din hay que mirar máis obxetos e a ver se a evidencia da presenza de luas se acumula, asi como tomar medidas sobre o obxecto”

De feito Anglada di que máis que unha lúa, están falando dun planeta binario xa que é un Xúpiter orbitado por un Neptuno. 

Os científicos están contemplando que haxa polo menos outra detección ao largo do próximo ano, pero os progresos serán lentos. O máis probable e que encontraremos lúas orbitando planetas que están a bastante distancia das estrelas, nas rexións frías dos sistemas planetarios, o que supón un novo reto para os investigadores.

Anglada coincide con Teachey en subrayar a dificultade de descubrir lúas tan lonxanas: “Primeiro hai que atopar un planeta que poida telas, principalmente xigante e que non estea demasiado cerca da estrela e que ademais transite. A probabilidade de que todos estes requisitos coincidan é moi baixa, diríase que hai un 0.05 % de probabilidades. E ademáis a lúa ten que ser o suficientemente grande para que poida ser detectado con un so tránsito”

Sobre a posibilidade de que as exolúas sexan habitables dise que en principio sería difícil posibilidad de que exista vida coma na Terra sin que haxa unha superficie sólida ou líquida, pero, nunca se sabe pero, co difícil que é detectar exolúas buscar nelas vida é un pouco subrealista polo menos nestas épocas.

Comentario:

Esta noticia contanos que fai unhas semanas se “atopou” unha exolúa de prácticamente o mesmo tamaño que Neptuno e que orbita arredor dun planeta gasoso xigante moi parecido a Xúpiter; isto soubose cando dous científicos da universidade de Columbia en Estados Unidos se puxeron a investigar moitos dos exoplanetas existentes para a ver se eran capaces de descubrir algún máis.

Investigando un exoplaneta, exactamente o Kepler 1625b, miraron o seu ciclo e viron que o planeta presentava un intervalo de tempo no que non emitía luz, polo que ao principio se deduce que pode chegar a ser unha lúa o que explique ese “fenómeno”.

Os científicos chegan a pedir un novo telescopio para poder observar mellor o ciclo dese planeta e averiguar se de verdade están fronte unha exolúa, pero logo das 40 horas que tiveron para dispoñer dese telescopio e ver o planeta, non poden chegar a afirmar a existencia desa exolúa e esperan poder volver a tentalo outra vez, cun telescopio máis potente. Xa que, descubrir lúas que sexan tan lonxanas eé unha misión moi difícil.

Esperamos poder atopar moitas máis!!

El Premio Nobel en Medicina 2018 fue otorgado este lunes a dos investigadores por su trabajo en inmunoterapia aplicada al tratamiento del cáncer, utilizando un revolucionario enfoque para lidiar con esta enfermedad: la inmunoterapia. Los premiados fueron el estadounidense James Allison y el japonés Tasuku Honjo que compartieron el galardón por sus estudios en paralelo sobre proteínas de debilitan el sistema inmunológico, y la posibilidad de bloquearlas para permitir que éste se lance más rápida y eficazmente sobre los tumores. El jurado del Instituto de Karolinska de Estocolmo ha asegurado que los hallazgos de ambos científicos han sido esenciales para el desarrollo de esta inmunoterapia.

El concepto de inmunoterapia como una forma de estimular al sistema inmunitario para actuar contra las células del cáncer no es nuevo. Sin embargo, ha sido necesario más de un siglo de investigación en los mecanismos del cáncer y en su relación con el sistema inmunitario para poder empezar a entender qué ocurre a nivel molecular y cómo es posible aplicar este conocimiento en la práctica clínica.

El sistema inmunitario constituye la principal defensa del organismo frente a infecciones y otros agentes patógenos. Dentro de sus funciones se encuentra la de patrullar, reconocer y neutralizar aquellos elementos que pueden resultar dañinos. Un punto esencial, por tanto, es su capacidad para distinguir las células propias de los patógenos externos. Sin embargo, ¿qué ocurre cuando, como en el caso del cáncer, el enemigo emerge de dentro? El conjunto de enfermedades que se conocen como cáncer está provocado por la proliferación y crecimiento anormal de células del propio organismo. Debido a su origen estas células no son reconocidas como extrañas o ajenas y además, disponen de mecanismos para evadir el sistema inmunitario, lo que dificulta que una vez desarrollado un tumor éste sea eliminado por las defensas naturales del cuerpo.

En los años 90 James Allison comenzó a estudiar una proteína llamada CTLA-4, que funciona como un freno que impide que los linfocitos T (un tipo de glóbulos blancos) identifiquen y combatan a determinadas células. El investigador entendió que eliminar esa barrera podría hacer que las defensas ataquen a los tumores.

Por otro lado, Tasuku Honjo descubrió la PD-A, otra proteína que se expresa en la superficie de los linfocitos T y que también impide que ataquen a los tumores. Las terapias basadas en esta segunda molécula han demostrado ser “sorprendentemente efectivas en la lucha contra el cáncer”, según la Asamblea del Nobel. Los anticuerpos contra PD-A son más efectivos que los dirigidos contra CTLA-4 y han permitido crear tratamientos efectivos contra el cáncer de pulmón, renal, de piel y linfoma. La combinación de ambos anticuerpos aumenta la efectividad de la inmunoterapia tal y como se ha demostrado en personas con melanoma.

La efectividad de estos tratamientos varía dependiendo del tipo de tumor, en los mejores casos es efectiva en más de un tercio de las personas, pero hay otros tumores en los que apenas funciona, como los de páncreas.

En el comunicado que emitió la Academia Sueca, reconocen la gran labor de ambos profesionales en la lucha contra la enfermedad más desafiante: “El cáncer mata a millones de personas cada año y es uno de los desafíos más grandes para la salud de la humanidad. Al estimular la habilidad de nuestro sistema inmunológico para atacar células tumorales, los galardonados de este año han establecido un nuevo principio para la terapia contra el cáncer”.

 Viaxe a Mercurio

A Agencia Espacial Europea (ESA) lanzará a misión BepiColombo ao planeta Mercurio, xunto coa a Agencia Japonesa de Exploración Aeroespacial (JAXA), o próximo 20 de outubro.O obxetivo da misión será estudiar os misterios que ainda esconde o que é o planeta máis pequeno e o máis próximo ao Sol, e que están relacionados coa composición da súa superficie, o seu interior e o seu campo magnético.

Neste momento descoñecense fenómenos como por qué Mercurio ten un núcleo tan grande, que ocupa o 80% do volume, por qué se producen compostos volátiles na súa superficie ou como se orixina o seu campo magnético. Un dos misterios máis intrigantes é o de se Mercurio se formou máis alá da órbita de Marte e depois acabou expulsado ata as proximidades do Sol.

Coñecer todos estes detalles é de utilidade para entender as orixes do Sistema Solar e para sacar conclusións sobre exoplanetas lonxanos.

A misión máis complexa da ESA

BepiColombo é a terceira misión ao planeta Mercurio, pero o cierto é que esta é unha misión máis avanzada que as anteriores.O motivo é que a misión está composta por dúas sondas distintas: un orbitador chamado «Mercury Planetary Orbiter» (MPO), e outro orbitador coñecido como «Mercury Magnetospheric Orbiter (MMO).

Ambas voarán xuntas asta Mercurio, a bordo dun segmento que funcionará como vela ou impulsor. Cando estén alí, separaranse e comezarán os seus traballos en distintas zonas do planeta.

Dúas misións en unha 

O orbitador (MPO)básicamente cartografiará a superficie de Mercurio, tomará imaxes de alta resolución, analizará a composición dos materiais do solo (descoñecida ata o momento) e analizará o campo magnético. Por outro lado, o orbitador (MMO), estudiará o campo magnético, a presencia de partículas de po e a exosfera.

Todos estes datos serán recollidos pola ESA e eniados á ESAC, donde se procesarán e distribuirán entre os investigadores. Asimesmo, as instrucións para a nave enviaranse dende o Centro Europeo de Operaciones Espaciales.

O preto que a BepiColombo estará do Sol obligou a diseñar dende cero o 85% das tecnoloxías empregadas. Por exemplo, vai equipada con un avanzado sistema de protección térmica de multicapas, para soportar o vento solar, con un sistema de refrixeración nos paneis solares e con un potente radiador. De feito, está previsto que a sonda teña que soportar oscilacións térmicas de entre -170º a 450ºC  e intensos ventos solares con partículas circulando a 400 km/s.

Aínda que a sonda podería chegar a Mercurio en cinco meses, as necesidades obligarana a apoiarse na gravedade de outros planetas para poder poñerse na órbita deste mundo. Por eso, haberá que facer unha viaxe de máis de sete anos e dous meses e 9.000 millóns de kilómetros.

Está previsto que a BepiColombo comece as súas operacións científicas en 2026. A misión durará un ano e poderá alongarse outro, antes de que os instrumentos se deterioren. Despois, pasarán varios anos asta que as dúas sondas se estrelen contra o planeta.

Conclusión

Como podemos observar neste traballo o universo é algo do que o ser humano coñece tan pouco que case podemos decir que non se coñece nada. Algo que dificulta moito ese saber é que non existen nin os medios físicos nin económicos para seguir con ese estudo. Todo isto aclaranos que o universo vai ser unha meta imposible para os humanos.

Se nos centramos no Sistema Solar xa estaríamos a falar de algo máis alcanzable pero eso non indica que que sexa un proceso lento e difícill. Pouco a pouco vanse coñencendo máis datos pero por agora esa información é moi escasa. A pesar de todo, noticias como a deste traballo dannos esperanzas para creer que día a día vamos avanzando nese campo descoñecido e que con pequenos progesos pódese chegar a grandes descubrimentos.

A crónica científica está en continua evolución, e é caracterizada pola rapidez coa cal actualiza a información. E esta semana, como non ía ser menos, atopouse unha nova novidade no noso sistema estelar. Un equipo de astrónomos estadounidenses descubriron a existencia do mencionado pequeno astro nos confíns do Sistema Solar. Apenas ten 300 km de diámetro, e atópase a unha distancia mínima do Sol de 9 750 millons de kilómetros e a unha distancia máxima de 345 000 millóns, xa que non xira dunha maneira concéntrica ao redor do astro rei. Foi bautizado co nome en inglés de “The Gobblin”, que significa literalmente “O Trasno” en galego, debido a que a súa descuberta foi días antes da noite de Samaín. 

David Tholen, astrónomo da universidade norteamericana de Hawái, expresa que aínda queda moito por facer, xa que cre que pode haber milleiros de pequenos obxectos como 2015 TG387 (nome técnico do susodito astro) nos límites do Sistema Solar, pero a distancia que gardan co noso planeta fai que atopalos sexa moi difícil.

Cómpre destacar o pequeno tamaño do planeta, de case 13 veces menor magnitude ca o outro planeta anano máis cercano, Plutón. “The Gobblin” foi detectado por primeira vez o 13 de outubro de 2015, nos observatorios que a universidade hawaiana ten no punto máis alto da topografía do estado, o Mauna Kea. A pesares de que xa van 3 anos do descubrimento, este non se fixo público ata día de onte, cando constou nun boletín da Unión Astronómica Internacional.

Pero o máis interesante deste descubrimento non é a mera existencia do astro, senon que debido aos patróns de movemento que presenta o planeta desprende a posibilidade da existencia dunha “superterra” máis alá de Neptuno, cun tamaño 10 veces superior ó do noso planeta, xa que só un empuxe gravitatorio como o que lle induciría este hipotético superplaneta podería explicar que “The Gobblin” tarde 40 000 anos en dar unha volta completa ó Sol.

Hai dous anos, os astrónomos Konstantin Batygin e Michael E. Brown, do Instituto Tecnolóxico de California, xa postularan a existencia do mencionado superplaneta, que sería o noveno do noso sistema, xusto despois de Neptuno. Bautizaron a este hipotético astro como Planeta Nove ou Planeta X. Chegaron a esta conclusión dun xeito parecido ó que sucedeu co planeta anano descuberto, xa que observaron os presuntos efectos nas órbitas de seis corpos situados no cinto de Kuiper, situado máis alá do oitavo planeta.

A pesar de todos estes indicios, aínda non se efectuou ningunha simulación que poida demostrar a existencia do Planeta X, aínda que o prestixioso astrónomo Guillem Anglada lle dé credibilidade a este achado, xa que considera que é difícil errar neste tipo de predicións, sobretodo se estan tan ben fundamentadas como é este caso. Afirma tamén que nun futuro non moi lonxano seguramente se atopen máis planetas como este.

Comentario:

Esta noticia amosa como a crónica científica se está a actualizar continuamente debido aos avances que se van sucedendo. Pero o máis interesante dela non é o mero feito da descuberta de “The Gobblin”, ese planeta anano situado máis alá de Plutón, senon a existencia dun superplaneta que debido á súa influencia gravitatoria poida explicar os inusuales patróns de movemento do planeta anano. Pódese observar moi ben como unha descuberta desprende dela moita outra información que a liga a outros descubrimentos, o que demostra que a ciencia é unha disciplina interconectada, en continua evolución. Ademais, abre as portas a un futuro fito científico, que seguramente mudará a percepción do Sistema Solar tal e como o entendemos hoxe en día, debido ao cal pasaremos a falar de haber 8 a 9 planetas. E esa é a razón pola cal esta noticia destaca entre moitas outras que falan de descubrimentos de planetas, xa que grazas aos avances actuais e a misións espaciais como Kepler, a descuberta de novos astros no cosmos é algo, cando menos, usual.

 As imaxes que se atopan a continuación amosan a ubicación do planeta anano en cuestión máis unha fotografía do planeta tomada o día da súa descuberta. Aparece indicado por unha frecha verde.

El origen del Universo es el instante en el que surgió toda la materia y la energía que existe actualmente. La teoría del Big Bang (gran expansión) es aceptada por la mayoría de los científicos y postula que el origen del Universo surgió hace aproximadamente 13800 millones de años. Fue el astrónomo estadounidense Edwin Hubble, quien en la década de 1930, confirmó que el Universo se estaba expandiendo. Sin embargo, el propio Einstein consideraba absurdo el echo de que el Universo se encontrara en infinita expansión. Por eso Hubble fue reconocido como el científico que descubrió dicho hecho.

El Universo, tras el Big Bang, comenzó a enfriarse y, al expandirse, este enfriamiento produjo que tanta energía comenzara a estabilizarse. Lo primero en aparecer fue el núcleo del deuterio (isótopo estable del hidrógeno) cuando la temperatura de 3000 millones de grados permitía a los neutrones y protones permanecer juntos.

El Universo tal y como lo conocemos en sus primeros momentos  estaba lleno de una energía muy densa y contaba con una temperatura y presión uniforme. Seguidamente se expandió y disminuyó la temperatura, lo cual causó varios cambios en la condensación del vapor o de la congelación del agua. Al transcurrir ciclos de tiempo, algunas regiones ligeramente más densas de la materia crecieron gravitacionalmente, dando pie a cuerpos con mayor densidad, formando nubes, estrellas, galaxias y el resto de las estructuras astronómicas que hoy en día podemos observar desde nuestro planeta.

Buscade noticias como esta e comentádeas. Buscar por noticias de ciencia, el pais ciencia, …

Buscar información de perigeo, apogeo, superluna, …  Mapa de radón, … e outras noticis científicas destes dias.

O profe.

Buscade publicacións, videos, noticias,… referentes a: herdanza biolóxica (xenética),  hibridación do ADN, biotecnoloxía ( transxénicos,  células nai e clonación, terapia xenética), e comentadeos tanto dende o punto de vista práctico ( industrial, sanitario,…) como dende o punto de vista ético (clonación humana,  publicación do xenoma de cada individuo, …) .

  Comentade  no blogue a/as que vos parezan e tamén a vosa opinión.    

Outra suxerencia: Escribide na sección de comentarios do noso blogue, sen perxuicio do que queira participar nos foros de debate do blogue guia.

                                                                                     Manuel Soneira 

(more…)

Visitade a páxina de Carlos Alonso (more…)